# 💻 راهنمای نصب و پیکربندی LAMP و LEMP روی Debian 8 (Jessie) – نسخه به‌روزرسانی‌شده
پشته‌های **LAMP** (Linux, Apache, MySQL, PHP) و **LEMP** (Linux, Nginx, MySQL, PHP) از محبوب‌ترین محیط‌های میزبانی وب هستند. در این مقاله، به‌صورت گام‌به‌گام آموزش نصب و پیکربندی هر دو پشته را برای **Debian 8 Jessie** ارائه می‌کنیم.
---
## ✅ نکته: چرا هنوز Debian 8؟
با وجود قدیمی بودن Debian 8 (۲۰۱۵)، برخی سیستم‌های سازمانی یا پروژه‌های قدیمی ممکن است هنوز از آن استفاده کنند. این آموزش به‌روز شده، مخصوص چنین محیط‌هایی است.
---
## 🔧 نصب پشته LAMP روی Debian 8
### مرحله ۱: نصب Apache
```bash
sudo apt update
sudo apt install apache2 -y
```
> بررسی وضعیت Apache:
```bash
sudo systemctl status apache2
```
### مرحله ۲: نصب MySQL یا MariaDB
```bash
sudo apt install mysql-server -y
```
پس از نصب، اجرای امن‌سازی:
```bash
sudo mysql_secure_installation
```
> نسخه پیش‌فرض MySQL در Debian 8 معمولاً 5.5 یا MariaDB 10.0 است.
### مرحله ۳: نصب PHP
```bash
sudo apt install php5 php5-mysql libapache2-mod-php5 -y
```
بررسی صحت:
```bash
php -v
```
### مرحله ۴: تست پیکربندی
فایل تست PHP بسازید:
```bash
echo "<?php phpinfo(); ?>" | sudo tee /var/www/html/info.php
```
در مرورگر باز کنید:
`http://your-server-ip/info.php`
---
## 🌐 نصب پشته LEMP روی Debian 8
### مرحله ۱: نصب Nginx
```bash
sudo apt install nginx -y
```
بررسی:
```bash
systemctl status nginx
```
### مرحله ۲: نصب MySQL یا MariaDB
همانند مراحل LAMP
### مرحله ۳: نصب PHP با FPM
```bash
sudo apt install php5-fpm php5-mysql -y
```
تنظیم فایل پیکربندی PHP-FPM (اختیاری):
```bash
sudo nano /etc/php5/fpm/php.ini
```
مطمئن شوید `cgi.fix_pathinfo=0` برای امنیت فعال است.
### مرحله ۴: پیکربندی Nginx برای استفاده از PHP
ایجاد فایل Virtual Host:
```bash
sudo nano /etc/nginx/sites-available/example.com
```
محتوا:
```nginx
server {
listen 80;
server_name example.com;
root /var/www/html;
index index.php index.html index.htm;
location / {
try_files $uri $uri/ =404;
}
location ~ \.php$ {
include fastcgi_params;
fastcgi_pass unix:/var/run/php5-fpm.sock;
fastcgi_index index.php;
fastcgi_param SCRIPT_FILENAME $document_root$fastcgi_script_name;
}
}
```
فعال‌سازی Virtual Host:
```bash
sudo ln -s /etc/nginx/sites-available/example.com /etc/nginx/sites-enabled/
sudo nginx -t
sudo systemctl restart nginx
```
---
## 🔒 بهینه‌سازی امنیتی پایه برای هر دو پشته
* حذف فایل `info.php` پس از تست
* غیرفعال‌سازی directory listing در Apache یا Nginx
* به‌روزرسانی منظم بسته‌ها:
```bash
sudo apt update && sudo apt upgrade
```
* محدودسازی IP به `/phpmyadmin` یا سایر مسیرهای حساس (در صورت نصب)
---
## ⚠️ توجه مهم درباره Debian 8
Debian 8 در **ژوئن 2020** به پایان عمر (EOL) رسید. برای محیط‌های تولیدی استفاده از نسخه‌های جدیدتر (Debian 11 یا 12) با PHP 7.4+ و MySQL 8 توصیه می‌شود.
---
## ✅ نتیجه‌گیری
با انجام مراحل بالا، می‌توانید یک محیط LAMP یا LEMP کامل در Debian 8 Jessie راه‌اندازی کنید. این آموزش به‌روز، هم برای نگهداری پروژه‌های قدیمی و هم برای یادگیری پیکربندی دستی لینوکس بسیار مفید است.
