## 🛑 چگونه سرویس‌های غیرضروری را در لینوکس متوقف و غیرفعال کنیم
غیرفعال‌سازی سرویس‌هایی که مورد استفاده نیستند، می‌تواند به:
* افزایش **امنیت** سیستم (کاهش سطح حمله)
* کاهش **مصرف منابع**
* بهبود **سرعت بوت و عملکرد کلی سیستم**
کمک زیادی کند.
---
## 🧰 ابزارهای مورد استفاده
* `systemctl` برای توزیع‌های مبتنی بر **systemd**
* `chkconfig` برای توزیع‌های قدیمی مانند **CentOS 6**
---
## 🔍 مرحله ۱: شناسایی سرویس‌های فعال
### مشاهده سرویس‌های فعال:
```bash
systemctl list-units --type=service --state=running
```
### مشاهده همه سرویس‌هایی که در زمان بوت فعال می‌شوند:
```bash
systemctl list-unit-files --type=service | grep enabled
```
---
## 🔎 مرحله ۲: تشخیص سرویس‌های غیرضروری
برخی از سرویس‌هایی که ممکن است در سرورهای عمومی موردنیاز نباشند:
| سرویس | توضیح |
| -------------- | ---------------------------------------- |
| `bluetooth` | فقط در لپ‌تاپ‌ها و دسکتاپ‌ها کاربرد دارد |
| `cups` | سیستم چاپ؛ در سرورها نیاز نیست |
| `avahi-daemon` | سرویس کشف شبکه محلی (Bonjour-like) |
| `ModemManager` | برای ارتباط با مودم‌های dial-up |
| `rpcbind` | فقط در صورت استفاده از NFS لازم است |
| `nfs`, `smb` | در صورت عدم استفاده از اشتراک‌گذاری فایل |
---
## 🛑 مرحله ۳: توقف و غیرفعال‌سازی سرویس
### توقف آنی سرویس:
```bash
sudo systemctl stop servicename
```
مثال:
```bash
sudo systemctl stop bluetooth
```
### غیرفعال‌سازی در بوت:
```bash
sudo systemctl disable servicename
```
مثال:
```bash
sudo systemctl disable bluetooth
```
---
## 🔐 مرحله ۴: اطمینان از غیرفعال‌سازی موفق
```bash
systemctl status bluetooth
```
یا بررسی با:
```bash
systemctl is-enabled bluetooth
```
---
## ⛔ جلوگیری از اجرای سرویس (Optional – Mask کردن)
برای اطمینان از این‌که سرویس **هرگز اجرا نشود** (حتی دستی):
```bash
sudo systemctl mask servicename
```
مثال:
```bash
sudo systemctl mask cups
```
برای بازگردانی:
```bash
sudo systemctl unmask cups
```
---
## 🧹 مرحله ۵: پاکسازی سرویس‌های کاملاً بی‌استفاده (اختیاری)
می‌توانید بعضی سرویس‌ها را اگر اصلاً مورد استفاده نیستند، حذف کنید:
```bash
sudo apt remove cups # در Debian/Ubuntu
sudo yum remove cups # در CentOS/RHEL
```
---
## ✅ نتیجه‌گیری
مدیریت سرویس‌های غیرضروری یکی از گام‌های مهم در بهینه‌سازی و امن‌سازی سیستم‌عامل لینوکس است. با اجرای چند دستور ساده، می‌توانید مصرف منابع را کاهش دهید و سیستم‌تان را امن‌تر و سریع‌تر کنید.
