## 💽 مقدمه‌ای بر RAID – مفاهیم، کاربردها و انواع سطوح RAID
**RAID** مخفف **Redundant Array of Independent Disks** است، به معنای "آرایه‌ای افزونه از دیسک‌های مستقل". هدف RAID افزایش **کارایی**، **در دسترس بودن داده** و **ایمنی در برابر خرابی دیسک** است. این تکنولوژی در سرورها، سیستم‌های ذخیره‌سازی و محیط‌های حساس به داده استفاده گسترده دارد.
---
## 🔍 چرا RAID استفاده می‌شود؟
* محافظت در برابر خرابی دیسک
* افزایش سرعت خواندن/نوشتن
* دسترسی پایدار به اطلاعات
* امکان استفاده از چند دیسک به‌عنوان یک فضای یکپارچه
---
## 📊 مفاهیم کلیدی در RAID
| اصطلاح | توضیح |
| ------------- | --------------------------------------------------- |
| **Mirroring** | کپی کردن داده‌ها روی دو یا چند دیسک |
| **Striping** | تقسیم داده‌ها به نوارهایی و توزیع آن بین چند دیسک |
| **Parity** | اطلاعات افزونه برای بازیابی داده در صورت خرابی دیسک |
---
## 🧬 انواع سطوح RAID (RAID Levels)
در ادامه رایج‌ترین سطوح RAID را بررسی می‌کنیم:
### 🔸 RAID 0 – Striping (سرعت بالا، بدون افزونگی)
* داده‌ها بین چند دیسک تقسیم می‌شوند
* 🚫 حفاظت از داده ندارد
* ✅ افزایش سرعت خواندن/نوشتن
* نیاز به حداقل ۲ دیسک
### 🔸 RAID 1 – Mirroring (ایمنی بالا)
* داده‌ها روی همه دیسک‌ها تکرار می‌شود
* ✅ محافظت در برابر خرابی
* 🚫 کاهش فضای ذخیره‌سازی مؤثر
* نیاز به حداقل ۲ دیسک
### 🔸 RAID 5 – Striping with Parity
* داده‌ها و بیت‌های Parity بین دیسک‌ها توزیع می‌شوند
* ✅ تحمل خرابی یک دیسک
* ✅ بهینه در مصرف فضا و ایمنی
* نیاز به حداقل ۳ دیسک
### 🔸 RAID 6 – Striping with Double Parity
* مثل RAID 5 ولی با دو لایه Parity
* ✅ تحمل خرابی ۲ دیسک
* نیاز به حداقل ۴ دیسک
### 🔸 RAID 10 (1+0) – Mirrored Striping
* ترکیب RAID 1 و RAID 0
* ✅ هم سرعت بالا، هم ایمنی
* نیاز به حداقل ۴ دیسک
---
## ⚖️ مقایسه سریع RAIDها
| سطح RAID | سرعت | تحمل خرابی | حداقل دیسک | فضای قابل استفاده |
| -------- | ---------- | ------------- | ---------- | ----------------- |
| RAID 0 | بسیار بالا | ❌ ندارد | ۲ | ۱۰۰٪ |
| RAID 1 | متوسط | ✅ بالا | ۲ | ۵۰٪ |
| RAID 5 | بالا | ✅ (1 دیسک) | ۳ | \~66٪ |
| RAID 6 | متوسط | ✅ (2 دیسک) | ۴ | \~50٪ |
| RAID 10 | بالا | ✅ (تا ۲ دیسک) | ۴ | ۵۰٪ |
---
## 🛠️ نرم‌افزار یا سخت‌افزار؟
RAID می‌تواند به دو شکل پیاده‌سازی شود:
* **Hardware RAID**: توسط کنترلر سخت‌افزاری مخصوص
* **Software RAID**: با ابزارهایی مانند `mdadm` در لینوکس
---
## ✅ نتیجه‌گیری
RAID ابزار قدرتمندی برای **افزایش سرعت، پایداری و ایمنی داده‌ها** در سیستم‌های حساس است. شناخت صحیح از سطوح مختلف RAID به شما کمک می‌کند انتخاب مناسبی برای نیازتان داشته باشید.
