مدیریت حرفه‌ای مانت و آن‌مانت فایل‌سیستم‌های محلی و شبکه‌ای (مانند Samba و NFS) در لینوکس، از جمله وظایف مهم مدیران سیستم است. در این آموزش با دستورات، نکات mount پیشرفته، مانت خودکار، و ابزارهای مدیریت mount آشنا می‌شوید.
---
## بخش اول: مانت/آن‌مانت فایل‌سیستم‌های محلی (Local)
### 1️⃣ مانت دستی با دستور mount
```bash
sudo mount -t ext4 /dev/sdb1 /mnt/data
```
### 2️⃣ مانت با استفاده از UUID یا LABEL
```bash
sudo mount UUID=xxxx-xxxx /mnt/data
sudo mount LABEL=data_disk /mnt/data
```
### 3️⃣ مشاهده مانت‌های فعال:
```bash
mount | column -t
```
### 4️⃣ مانت خودکار با `/etc/fstab`
افزودن خط:
```
UUID=xxxx-xxxx /mnt/data ext4 defaults,noatime 0 2
```
> از گزینه‌هایی مثل `noatime`, `nodiratime`, `relatime` برای بهینه‌سازی عملکرد استفاده کنید.
### 5️⃣ آن‌مانت امن
```bash
sudo umount /mnt/data
```
در صورت درگیر بودن مسیر:
```bash
sudo fuser -vm /mnt/data
sudo lsof +f -- /mnt/data
```
---
## بخش دوم: مانت NFS (شبکه‌ای)
### 1️⃣ مانت دستی
```bash
sudo mount -t nfs4 192.168.1.100:/ /mnt/nfs_data
```
### 2️⃣ مانت خودکار در fstab
```
192.168.1.100:/ /mnt/nfs_data nfs4 defaults,_netdev 0 0
```
> گزینه `_netdev` برای اطمینان از راه‌اندازی پس از شبکه بسیار مهم است.
---
## بخش سوم: مانت منابع Samba (Windows Share)
### 1️⃣ نصب ابزارهای لازم:
```bash
sudo apt install cifs-utils # Debian/Ubuntu
sudo yum install cifs-utils # RHEL/CentOS
```
### 2️⃣ مانت دستی:
```bash
sudo mount -t cifs //192.168.1.50/shared /mnt/samba -o username=guest,password=,vers=3.0
```
برای حالت احراز هویت:
```bash
sudo mount -t cifs //192.168.1.50/shared /mnt/samba -o username=myuser,password=mypass,uid=1000,gid=1000
```
### 3️⃣ مانت دائمی در fstab (امن‌تر با فایل رمز):
```
//192.168.1.50/shared /mnt/samba cifs credentials=/etc/smb-credentials,iocharset=utf8,vers=3.0,_netdev 0 0
```
فایل `/etc/smb-credentials`:
```
username=myuser
password=mypass
```
> و با دستور `chmod 600 /etc/smb-credentials` آن را ایمن کنید.
---
## نکات پیشرفته و مدیریت مانت‌ها
| ابزار / دستور | کاربرد تخصصی |
| ------------------- | -------------------------------- |
| `mount -a` | مانت تمام ورودی‌های fstab |
| `autofs` | مانت خودکار هنگام دسترسی به مسیر |
| `systemd automount` | مانت هوشمند فقط در صورت نیاز |
| `df -hT` | بررسی نوع و فضای فایل‌سیستم‌ها |
| `findmnt` | بررسی مسیر مانت و سلسله‌مراتب |
---
## 📌 مانت پویا با Systemd Automount (پیشرفته)
### ساخت فایل مانت:
```bash
sudo nano /etc/systemd/system/mnt-data.mount
```
محتوا:
```
[Mount]
What=/dev/sdb1
Where=/mnt/data
Type=ext4
Options=defaults
[Install]
WantedBy=multi-user.target
```
### سپس فایل automount:
```bash
sudo nano /etc/systemd/system/mnt-data.automount
```
محتوا:
```
[Automount]
Where=/mnt/data
[Install]
WantedBy=multi-user.target
```
فعال‌سازی:
```bash
sudo systemctl daemon-reexec
sudo systemctl enable --now mnt-data.automount
```
---
## جمع‌بندی
توانایی مدیریت حرفه‌ای مانت فایل‌سیستم‌های محلی و شبکه‌ای، یکی از مهارت‌های کلیدی در مدیریت سرورهای لینوکس است. با ترکیب fstab، systemd، mountهای پویا و امن‌سازی دسترسی‌ها، می‌توانید محیطی پایدار، سریع و ایمن فراهم کنید.
