## 🧾 Ext2، Ext3 و Ext4 چیستند؟ چگونه فایل‌سیستم لینوکس بسازیم یا تبدیل کنیم؟
در لینوکس، سیستم فایل (File System) ساختار سازماندهی داده‌ها روی دیسک است. پرکاربردترین فایل‌سیستم‌ها در لینوکس **Ext2، Ext3 و Ext4** هستند. در این مقاله، تفاوت آن‌ها، نحوه ایجاد (format) و تبدیل بین این فرمت‌ها را بررسی می‌کنیم.
---
## 📂 معرفی فایل‌سیستم‌های Ext
### 🔹 Ext2 – نسل دوم
* **قدیمی‌ترین نسخه پایدار** از فایل‌سیستم Ext
* بدون ژورنالینگ (journaling)، سرعت بالا ولی در معرض خرابی در هنگام قطع برق
* مناسب برای فلش، USB و دیسک‌هایی که تغییرات کم دارند
### 🔹 Ext3 – نسل سوم
* افزودن ویژگی **journaling** (ثبت وقایع برای جلوگیری از خرابی در قطعی سیستم)
* پشتیبانی از تبدیل مستقیم از Ext2
* مناسب برای سیستم‌هایی که نیاز به ثبات بالا دارند
### 🔹 Ext4 – نسل چهارم
* پیشرفته‌ترین نسخه Ext
* پشتیبانی از فایل‌های بزرگ (تا 16 ترابایت!)
* سریع‌تر، پایدارتر و بهینه‌تر نسبت به Ext3
* انتخاب پیش‌فرض بسیاری از توزیع‌های لینوکس مدرن
---
## 🛠️ چگونه یک پارتیشن را به فایل‌سیستم ext تبدیل کنیم؟
برای مثال، اگر پارتیشن `/dev/sdb1` را داریم:
### 1. فرمت به ext4:
```bash
sudo mkfs.ext4 /dev/sdb1
```
### 2. فرمت به ext3:
```bash
sudo mkfs.ext3 /dev/sdb1
```
### 3. فرمت به ext2:
```bash
sudo mkfs.ext2 /dev/sdb1
```
> ⚠️ هشدار: این عملیات تمامی داده‌های موجود در پارتیشن را حذف می‌کند.
---
## 🔄 تبدیل فایل‌سیستم‌ها
### ✅ Ext2 → Ext3:
```bash
sudo tune2fs -j /dev/sdX
```
این دستور journal را به پارتیشن ext2 اضافه کرده و آن را به ext3 تبدیل می‌کند.
---
### ✅ Ext3 → Ext4:
1. ابتدا با دستور زیر ویژگی‌های ext4 را فعال کن:
```bash
sudo tune2fs -O extents,uninit_bg,dir_index /dev/sdX
```
2. سپس بررسی و اصلاح فایل‌سیستم:
```bash
sudo e2fsck -f /dev/sdX
```
> 🔔 پس از تبدیل به ext4، امکان برگشت به ext3 یا ext2 وجود ندارد.
---
## 🔍 بررسی نوع فایل‌سیستم
برای دیدن نوع فایل‌سیستم یک پارتیشن:
```bash
sudo lsblk -f
```
یا:
```bash
sudo blkid /dev/sdX
```
---
## 💡 نکات مهم
| نکته | توضیح |
| ------------------------------------------------------------------------------- | ----- |
| 🧯 قبل از فرمت یا تبدیل، حتماً بکاپ بگیرید | |
| 🔁 Ext2 و Ext3 قابل تبدیل مستقیم هستند | |
| 🧩 برای استفاده از ext4 باید کرنل شما پشتیبانی کند (کرنل‌های جدید مشکلی ندارند) | |
| 🚫 تبدیل فایل‌سیستم درایو Root در حال استفاده، تنها از محیط Live قابل انجام است | |
---
## 🧪 مقایسه سریع Ext2, Ext3, Ext4
| ویژگی | Ext2 | Ext3 | Ext4 |
| --------------- | ---- | ----- | ---- |
| Journaling | ❌ | ✅ | ✅ |
| عملکرد بهتر | ⚪ | ⚪ | ✅ |
| فایل‌های بزرگ | ❌ | ⚪ | ✅ |
| سرعت بالا | ⚪ | ⚪ | ✅ |
| بازیابی داده‌ها | آسان | متوسط | سخت |
---
## 🎯 نتیجه‌گیری
اگر تازه سیستم را نصب می‌کنید یا دیسک جدیدی دارید، استفاده از **Ext4** گزینه‌ی بهتری است. اگر پارتیشن‌های قدیمی دارید، به‌راحتی می‌توانید از Ext2 به Ext3 یا Ext4 مهاجرت کنید. فقط قبل از هر تغییری، **بکاپ فراموش نشود!**
