## 🎯 بخش دوم: ۱۳ ابزار مانیتورینگ عملکرد در لینوکس – سطح پیشرفته و تکمیلی
در این بخش، ابزارهایی معرفی می‌شوند که برای تحلیل عمقی‌تر، مانیتورینگ زمان‌واقعی یا بلندمدت، یا مشاهده گرافیکی عملکرد سیستم استفاده می‌شوند.
---
### 1. **collectl**
**شرح:** جمع‌آوری داده‌های مربوط به CPU، حافظه، دیسک، شبکه، فایل‌سیستم و ...
```bash
collectl -scmdn
```
خروجی را می‌توان برای تجزیه‌وتحلیل‌های بعدی ذخیره کرد.
---
### 2. **nmon**
**شرح:** ابزار بسیار کامل برای بررسی عملکرد سیستم در محیط تعاملی.
```bash
nmon
```
برای خروجی گزارش‌گیری:
```bash
nmon -f -s 5 -c 30
```
---
### 3. **GNOME System Monitor / KDE KSysGuard**
**شرح:** ابزارهای گرافیکی برای مشاهده فرآیندها، منابع سیستم و مصرف حافظه.
مناسب برای دسکتاپ‌ها.
---
### 4. **Sysdig**
**شرح:** ابزار آنالیز دقیق برای بررسی فعالیت سیستم، مشابه strace ولی پیشرفته‌تر.
```bash
sudo sysdig
```
فیلتر کردن بر اساس فرآیند خاص:
```bash
sudo sysdig proc.name=nginx
```
---
### 5. **Netdata**
**شرح:** مانیتورینگ لحظه‌ای و وب‌بیس از عملکرد سیستم با داشبورد گرافیکی زیبا.
نصب سریع:
```bash
bash <(curl -Ss https://my-netdata.io/kickstart.sh)
```
---
### 6. **Monitorix**
**شرح:** مانیتورینگ سبک، وب‌بیس و قابل‌پیکربندی برای سیستم‌های کوچک و سرورها.
نمایش گراف‌های CPU، دیسک، شبکه و حتی سرویس‌های خاص مثل Apache.
---
### 7. **Grafana + Prometheus**
**شرح:** پلتفرم حرفه‌ای برای مانیتورینگ پیشرفته با داشبوردهای قابل‌سفارشی‌سازی.
- Prometheus جمع‌آوری داده
- Grafana نمایش گرافیکی داده‌ها
---
### 8. **atop + atopsar**
**شرح:** ترکیب مانیتورینگ زنده و ثبت لاگ بلندمدت عملکرد سیستم.
نمایش I/O، حافظه، شبکه و حتی علت کندی سیستم.
```bash
atop
```
---
### 9. **dstat (با پلاگین‌ها)**
**شرح:** استفاده از dstat با افزونه‌ها برای گراف و لاگ‌گیری حرفه‌ای.
```bash
dstat --top-cpu --top-mem --nocolor
```
---
### 10. **Xosview**
**شرح:** ابزار گرافیکی سبک برای مانیتورینگ زمان‌واقعی منابع سیستم.
مناسب برای سیستم‌های low-resource.
---
### 11. **conky**
**شرح:** ابزار سبک و قابل سفارشی‌سازی برای نمایش اطلاعات سیستم روی دسکتاپ.
با Lua می‌توان ویجت‌های گرافیکی زیبایی ساخت.
---
### 12. **slurm (برای شبکه)**
**شرح:** ابزاری برای نمایش گرافیکی استفاده از شبکه در ترمینال.
```bash
slurm -i eth0
```
---
### 13. **btop (یا bashtop/gtop)**
**شرح:** رابط ترمینال زیبا و تعاملی برای مانیتورینگ منابع سیستم.
```bash
btop
```
- زیبایی بیشتر نسبت به htop
- نمودار گرافیکی، استفاده از موس و نمایش دما
---
## ✅ جمع‌بندی نهایی
🔧 ابزارهای این لیست مکمل ابزارهای پایه‌ای معرفی‌شده در **بخش اول** هستند. اگر نیاز به گزارش‌گیری بلندمدت، داشبورد گرافیکی یا تحلیل عمیق دارید، این ابزارها کمک بزرگی خواهند بود.
